Terugblik

9 feb 2023  Het Rampjaar 1672-1673 vanuit een andere hoek belicht 
Het afgelopen jaar is er veel over het Rampjaar gepubliceerd en ook is er een prachtige tv serie gemaakt, die nog is terug te zien op NPO Start. Onze activiteitencommissie bleef nog zitten met een aantal vragen en heeft de heer Daan Wolfert uitgedaagd om in zijn lezing andere aspecten aan de orde te stellen dan al is gedaan. En dat heeft hij op een boeiende manier gedaan. Dat die vragen niet alleen bij ons leefde blijkt uit de grote opkomst van ruim 90 bezoekers in het Dorpshuis in Vreeland.
Wij kregen een helder antwoord op de vraag, waarom er helaas geen kasteel meer staat in Loenen. Musketten tegen kanonnen: dat houdt geen stand en wat er toen nog van het kasteel overbleef werd in brand gestoken.
Burgers probeerden het dorp te ontvluchten want geen bezit en geen mens was veilig in Loenen voor de vijand. De kerkklokken werden uit de Grote Kerk gestolen en uiteindelijk is er van een achtergebleven kanon een “nieuwe” kerkklok gemaakt. Dat is nu nog te zien. Door accuraat ingrijpen van een boer in Vreeland is voorkomen dat de klokken daar ook gestolen werden.

Dat er helaas ook in die tijd al sprake was van nepnieuws en complottheorieën, blijkt uit pamfletten die dankzij de drukkunst overal verspreid konden worden. Voor wie niet kon lezen werd het nepnieuws dat daarin stond voorgelezen. Tijdens de lezing zagen we een pamflet waarop een toneelstuk werd aangekondigd over de “Hel en Hemel-Reys van Jan en Cornelis de Wit en haer wedervaren in het Vagevier”. Dergelijke pamfletten droegen bij aan een woedende bevolking en uiteindelijk aan de moord op raadspensionaris Johan de Witt en diens broer Cornelis.

Dat de tere kinderziel niet gespaard werd, is te lezen in de kinderboeken die in die tijd verschenen. Aan de kinderen werd precies uitgelegd wat er gebeurde in oorlogstijd door een vraag en antwoord van vader en zoon. Ook de tekeningen die in de lesboekjes zijn gemaakt laten niets aan duidelijkheid en gruwelijkheid over.
Voor meer van deze interessante feiten verwijzen wij u graag naar het boek van de heer Daan Wolfert: ‘Een rampjaar voor de Vechtstreek, 1672-1673’.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

22 januari '23 Bezoek VreedenHoff 

Het plafond in de Koepelkamer – Foto: Rijksarchief Utrecht, Collectie Het Utrechts Archief / 93447

Met een beperkte groep, 15 deelnemers, kregen we een rondleiding op de bel-etage van huize VreedenHoff. Deze buitenplaats is ondergebracht in een stichting maar tevens het woonhuis van de familie Lisman.

 Wij werden zeer gastvrij ontvangen met thee in de Koepelkamer door de heer en mevrouw Lisman, hun dochter en zoon . De oooh’s en aaah’s waren niet van de lucht en dat was rond 1750 eigenlijk ook het geval en de bedoeling. Men wilde in die tijd graag pronken met de rijkdom en de mogelijkheden die er waren. Het uitzicht op de Engelse tuin was prachtig, de oude bomen, de vijver, de doorkijk tot het kanaal. Bijzonder is ook het plafond, waarbij de heer Lisman vertelde hoe dat gemaakt werd en wat de betekenis was van alle afbeeldingen. We zagen ze pas goed, op het moment dat hij erover vertelde. Verrassend waren ook de “ramen” van de Koepelkamer waarin spiegels zaten. Achter een daarvan, eigenlijk een schuifraam, was een kast verborgen met daarin een fontein die diende om de wijn/champagne koel te houden. De bedoeling was toen, maar ook nu nog, om telkens te verrassen, en dat lukte fantastisch.

De Deventer vloertapijten uit 1908 lagen nog in alle vertrekken, de heer Lisman vertelde hoe hij zich nog goed kon herinneren dat zijn opa en oma er woonden. Heel bijzonder was ook het behang en de uitleg hoe dat tevens diende als isolatie. De serre die pas veel later in 1908 aangebouwd is, toen men de mogelijkheid had om hele grote glazen ramen te maken. Kortom een fantastische gastvrije rondleiding die met heel veel kennis van zaken en details over glas in lood, marmer, wc, gordijnen, te veel om op te noemen, gegeven werd.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 

 Orgel-concert en documentaire in de Grote of Sint-Nicolaas Kerk te Vreeland

Zondagmiddag 20 november hebben zo’n 40 mensen kunnen genieten van het prachtige gerestaureerde Knipscheer-orgel in de Kerk in Vreeland.
De Vreelandse organist Lieuwe Visscher gaf eerst een korte demonstratie van de mogelijkheden van het orgel na de restauratie en liet meerdere klanken horen. Dit werd gevolgd door een prachtig concert waarbij Lieuwe ondersteund werd door Pieter Kaars. Pieter was de registrant, hij zorgde voor het op tijd omslaan van de bladmuziek en bediende de registers. Tijdens het concert kon het publiek niet alleen genieten van en luisteren naar de orgelmuziek, maar Jelle van Doornik zorgde ook voor de live beelden van organist en registrant op een groot scherm.

Bespeling van het orgel door organist Lieuwe Visscher met assistentie van registrant Pieter Kaars

Na een korte pauze gaf Jelle een toelichting op de documentaire "Nieuwe Luister". Tijdens de een jaar durende restauratie van het orgel heeft Jelle het hele proces in beeld gebracht. 
Dit leverde een prachtige inkijk op in het vakmanschap van de restaurateurs en ook van alle afwegingen die door de betrokken mensen in en buiten Vreeland zijn gemaakt. Het geheel werd afgewisseld met prachtige sfeerbeelden. Het is een zeer indrukwekkende documentaire, waarop veel positieve reacties kwamen van het publiek na afloop.

introductie van de documentaire door Jelle van Doornik

-------------------------------------------

12 november ’22 - Excursie naar Oud Zuilen.

 een aantal deelnemers bij Zuylenburgh

 -------------------------------------------

7 oktober '22 - Bezichtiging Kasteel Nederhorst den Berg

Situatie 1647
Het is een vierkant kasteel geworden met op elke hoek zeskantige torens. Er worden tuinen aangelegd. De Reevaart (in 1969 gedempt) wordt aan de voorkant van het kasteel gegraven als verbindingsvaart van de Vecht. Er wordt een laan aangelegd naar de Reevaart.  Achter het kasteel komt een weide voor koeien en schapen.

 
Op 7 oktober jl. hebben ca. 25 geïnteresseerden deelgenomen aan een rondleiding in en om het kasteel Nederhorst in Nederhorst den Berg. Ruth van der Puijl en Roos van Enter, beiden projectleider bij Stadsherstel, namen ons mee in hun verhaal over de ontwikkeling van het kasteel over verschillende perioden tot en met de bouwplannen van het heden.
Die huidige bouwplannen bleken al te zijn ingezet en een bezoek aan de bovenverdiepingen was niet mogelijk. Dat was jammer maar na asbestverwijdering zal daar op aanvraag bij Stadsherstel nog wel gelegenheid toe zijn. In dit verslag een weergave van de bezichtiging, de architectuur van het kasteel en de achtereenvolgende tuinontwerpen.
In de 13e eeuw is hier op een ‘zandopduiking’ (zandduin uit de laatste ijstijd) een versterkte toren opgericht op de grens tussen Het Sticht en Holland. Deze is later uitgebreid tot een 3-zalen torenkasteel. Een zaaltoren heet zo in de kastelenbouw als het gaat om een toren die meerdere vertrekken per verdieping telt. In 1536 wordt het kasteel een ridderhofstad.
Wanneer in 1612 Godardus van Reede eigenaar wordt van het kasteel, maakt hij van het 3-zalen torenkasteel van het geheel. 

In 1708 wordt Godard van Tuyll van Serooskerke eigenaar en hij maakt opnieuw plannen voor een tuin. 
Om het kasteel lopend zien we verschillende kleuren baksteen bij de zijgevel, die steeds weer een verbouwing verraden. Er zijn ook verschillen tussen ramen met of zonder boogveld of timpaan (de ruimte tussen de bovendorpel en een gemetselde boog erboven). De zijgevel aan de zuidzijde blijkt drie verdiepingen te tellen en de noordelijke slechts twee. Daar is het dak dan ook veel lager.
Bij de achtergevel zien we een gemetselde aanlegsteiger met een toegangsdeur tot het souterrain. Dit was ooit een formele ingang. Mensen kwamen per boot aan vanaf de Vecht.  Wie per koets kwam gebruikte de zijingang via de poort van het huidige Juliana en Bernhardplein te Nederhorst den Berg.  De zichtlaan naar voren was en is vooral een pronklaan.
Vanaf eind 18e eeuw tot begin 20e eeuw gaat het kasteel Nederhorst vele malen over naar nieuwe eigenaars met uitzondering van een periode van 75 jaar waarin Constantia Jacoba Agnes Warin, vrouwe van Nederhorst den Berg, het kasteel bewoonde. De naam van een basisschool in Nederhorst den Berg is aan haar opgedragen. Vanaf 1902 blijkt dat opeenvolgende eigenaars de kosten van een modernisatie en restauratie van Nederhorst niet kunnen dragen. Het kasteel wordt na 1969 lange tijd verhuurd aan Toonder Studio’s. Vandaar de bijnaam voor het kasteel: ‘Bommelstein’ op den Berg. De zware schade van een brand in 1971 naast de nog altijd noodzakelijke bouwkundige ingrepen maakten dat eigenaar Jonker besloot Nederhorst onder te brengen in een stichting.
Stadsherstel kocht Nederhorst in 2022 en ontwierp een bouwplan voor 14 appartementen in het kasteel. De ruimten op de begane grond zullen zoveel mogelijk in oude stijl blijven en krijgen een semipubliek doel (bibliotheek, muziekkamer). Buiten wil Stadsherstel de zichtlaan en de toegang aan de achterzijde herstellen en een moderne brug aanbrengen. De tuin rond het kasteel zal weer een moestuin en schapenweide krijgen. Van de nieuwe appartementen (14 stuks) moet 30% sociale verhuur zijn. Om diverse huurvormen haalbaar te maken zullen in een bestaand bijgebouw sociale huurwoningen komen.
(Auteur: Carol Barenbrug)

Situatie 1713
Tuinen zijn in barokstijl aangelegd langs een zichtlaan, die diagonaal over de tekening de voor- en achter toegang tot het kasteel aangaf. Het koetshuis staat al op de tekening evenals een identiek gebouw ertegenover dat er mogelijk nooit is gekomen. Achterin de tuin is weer de schapen-, koeienweide aangelegd.
Veel later is de tuin opnieuw ingericht naar Engelse landschapsstijl. Wat we nu van de meest oorspronkelijke indeling nog terugzien is slechts de hoofd zichtlaan vanaf het toegangshek naar de ingang van het kasteel. De zichtlaan achter is verdwenen.

---------------------------------------------------------------------
Open Monumentendagen 10 en 11 september 2022
We kunnen terugkijken op een prachtig weekeinde met rond 6000 bezoekers in meer dan 50 monumenten in Stichtse Vecht!
In Vreeland kon een bezoek worden gebracht aan de Korenmolen De Ruiter en de Sint-Nicolaas Kerk, waarbij ook de toren van de kerk beklommen kon worden. Op de Buitenplaats Vreedenhorst vonden meerdere rondleidingen plaats door het huis en de tuin.
Met de tjalk Exempel kon gevaren worden naar de IJs- en Kaasboerderij De Willigen, waar een uitleg over het bedrijf werd gegeven. 

De kraam van medeorganisator Historische Kring Loenen stond dit jaar op het Kerkplein bij de recent gerestaureerde Grote Kerk in Loenen. In Loenen kon ook de Gereformeerde Kerk weer worden bezocht, evenals Korenmolen De Hoop. Nieuw was de opening van Landgoed Vrederijk, waar een bezoek aan de moestuin mogelijk was, er waren ook een paar rondleidingen over het gehele park. Zoals ook in voorgaande jaren deed de Loenderveense Molen mee en kon men met de boswachter varen op de Loenderveense plassen. In Nieuwersluis was het fort open en in Nigtevecht deed de Protestantse Kerk weer mee na een aantal jaren van afwezigheid. Al met al een heel geslaagd Open Monumentenweekeinde.

Uitreiking Bronzen Troffel
De Bronzen Troffel is dit jaar gewonnen door Historisch Kerkhof Oud-Zuilen met de uitbreiding van het historisch kerkhof met een natuurbegraafplaats. Op Fort Maarsseveen is op 10 september jl. tijdens Open Monumentendag de winnaar van de Bronzen Troffel bekend gemaakt en uitgereikt door wethouder Arjan Wisseborn. Het thema van Open Monumentendag 2022 was “Duurzaamheid duurt het langst”. De Bronzen Troffel is de jaarlijkse erfgoedprijs van de gemeente Stichtse Vecht. Deze prijs is bestemd voor de eigenaar/initiatiefnemer/aannemer van het mooist of best gerestaureerde monument in de gemeente. De prijs wordt toegekend door een vakjury bestaande uit: Roos van Enter (architect), Kees Beelaerts van Blokland (hovenier en landschapsarchitect), Ben van Bommel (bouwkundige) en Ruud Molenkamp (makelaar).

---------------------------------------------------------------------- 

11 juni 2022 - Fiets excursie Loenderveense plas 
Op 11 juni nam een klein gezelschap deel aan de fietsexcursie o.l.v. de Heer (Sander) Griffioen naar Loenderveense Plas. Ook ditmaal begon de excursie met een ontmoeting bij de fam. Griffioen, die naast gezelligheid, ook leerzame informatie en leuke anekdotes bevatte. Het eerste doel was de vogelkijkhut aan de Alambrechtskade waar Wendela Sandberg vertelde over de proeven die Waternet op dit moment uitvoert. Er was optimisme te bespeuren want de waterkwaliteit is weer verder vooruitgegaan en ook was er minder pessimisme over de opmars van de niet inheemse Amerikaanse rivierkreeft. Op de terugweg richting Loenen werd er nog gestopt bij meerdere plaatsen waar Sander Griffioen nog meer bijzonderheden vertelde over de geschiedenis en het landschap waar de fietstocht langskwam.

foto: Sander Griffioen

Na alles wat de deelnemers die middag hoorden en zagen, was en is het onvoorstelbaar dat nog geen eeuw geleden er plannen bestonden over het dumpen van Amsterdams huisvuil in de plas en dat dat plan het bijna haalde. Het meemaken van deze fietstocht heeft het gezelschap geleerd om, als zij alleen op pad gaan om met andere ogen te kijken naar de dingen om je heen en dat de impressies, ook nooit meer hetzelfde zullen zijn. Kortom het was een gezellige en leerzame middag. Aan het eind werd Sander bedankt voor zijn leuke en enthousiaste inzet.
Een ieder heeft genoten en de conclusie was dat deze fietstocht zeker voor herhaling vatbaar is!
----------------------------------------------------------------------

19 mei 2022 - lezing James Kennedy

Kennedy verstaat de kunst het publiek erbij te betrekken.
Op 19 mei verzorgde de Amerikaans-Nederlandse historicus James Kennedy een goed bezochte lezing over de betekenis van verenigingsleven voor wat hij een ‘high trust society’ noemde.  Hiermee bedoelde hij een samenleving waarin zoveel onderling vertrouwen heerst dat mensen samenwerking zoeken en er bijvoorbeeld toe komen verenigingen van allerlei soort te stichten. Wat een weinig opwindend onderwerp leek, ging leven doordat de spreker stap  voor stap zijn gehoor bij de ontwikkeling van het verenigingsleven wist te betrekken. Hij begon bij het incestverbod uit de zesde eeuw, waarmee als norm was gesteld om een partner buiten eigen familiekring te zoeken. In de Middeleeuwen vormden verenigingen van burgers een buffer tussen adel en kerk – denk aan de gilden. De grootste bloei kwam na het midden van de negentiende eeuw. Nieuw in die eeuw zijn de verenigingen die een maatschappelijk doel willen dienen en langs levensbeschouwelijke lijnen georganiseerd worden.

Statistisch bereikte het georganiseerde verenigingsleven zijn hoogtepunt in 1995. Daarna zien we bij de vakbonden, de traditionele politieke partijen, en ook de gevestigde kerken dat ledenverlies de aanwas gaat overtreffen. Niet dat de maatschappelijke betrokkenheid is afgenomen, maar wél de bereidheid om bindingen voor langere termijn aan te gaan.

Uit handen van Gerrie Hooft van Huysduynen ontving James Kennedy het bekende Thuis heb ik nog een ansichtkaart -- waarna de foto samen met auteur Juliette Jonker niet kon uitblijven. De bijna vijftig aanwezigen gingen voldaan naar huis, maar nog wel met de vraag wat die trendbreuk van rond 1995 voor onze HKL (opgericht in 1994!) zal betekenen.
foto: Janneke Kolijn

----------------------------------------------------------------------

15 mei 2022 - lezing "FLORA BATAVA" 

Hotel Flora Batava ligt op Buitenplaats de Vijverhof. In 1670 kocht Agnes Block een hoeve op 14,5 hectare grond en stichtte de buitenplaats de Vijverhof. Agnes liet bij de buitenplaats een oranjerie, boomgaarden, sier- en moestuinen, lanen en verschillende vijvers aanleggen.

De buitenplaats was in verval geraakt na een lange periode als onderzoeksinstituut voor de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen dienst te hebben gedaan. In 2019 is er gestart met de restauratie van de buitenplaats en de wijziging van de buitenplaats in een hotelfunctie.
Met steun van de Stichting Erfgoed Parels is het rijksmonument in ere hersteld. Het hele pand is van schoorsteen tot kelder onder handen genomen. Ornamenten zijn hersteld, daken zijn gerestaureerd, verflagen zijn verwijderd en weer opnieuw aangebracht, alle elektra en installaties zijn verwijderd en vervangen en een nieuwe serre is toegevoegd.

Foto:  Micha Gerretsen

Foto: Peter Thiemann

De lezing over de restauratie van de Vijverhof en de verbouwing tot hotel Flora Batava vond plaats op een stralende zondagmiddag in mei. Inge van de Ven, eigenaar van Hotel Flora Batava, vertelde met veel enthousiasme over de geschiedenis van de Vijverhof, nu hotel Flora Batava. Alle facetten kwamen langs en er werd dan ook met interesse geluisterd naar hetgeen verteld werd. De lezing werd ondersteund door een prachtige PowerPoint presenstatie waarin vele oude portretten, beelden van bloemen etc. getoond werden.
Na afloop was er gelegenheid om samen met Inge van de Ven enkele kamers te bekijken en door de tuin te wandelen. De lezing werd bezocht door 51 bezoekers, terwijl er plaats was voor 40 bezoekers. Gelukkig konden er op het laatste moment nog wat stoelen bijgezet worden.

----------------------------------------------------------------------
Terugblik Algemene Ledenvergadering 14 april 2022:
De jaarlijkse ledenvergadering op 14 april jl. met verslaglegging over het verenigingsjaar 2021 werd bijgewoond door zo’n 35 leden. Naast reguliere zaken als goedkeuring van de ALV notulen van 2021 en goedkeuring van het financieel jaarverslag 2021 werd er kort stil gestaan bij de uitdaging in continuïteit binnen het bestuur. Met name de zoektocht naar een nieuwe voorzitter.
Deze zoektocht is erop gericht iemand te vinden die interesse heeft in en verbinding kan maken naar nieuwe media. Dit hoeft geen historicus te zijn, maar wel een inwoner van de voormalige gemeente Loenen. De functie vraagt niet veel tijd, maar het is van belang dat de vereniging van een gezicht wordt voorzien.
Oproep aan de leden is om mee te denken over een geschikte kandidaat.
In zijn toelichting op de financiën gaf penningmeester Bert IJpeij aan dat er een licht dalende lijn is in het aantal leden, met name veroorzaakt door de verminderde activiteiten vanwege de Corona perikelen. Het oordeel van de kascommissie was dat de penningmeester de financiën goed op orde heeft.
Tijdens de ALV nam het bestuur afscheid van Peter Thiemann als bestuurslid PR. Bert IJpeij bedankte hem voor zijn inzet in de afgelopen bestuursperiode, waarbij het accent lag op het samenstellen
van de Nieuwsbrief.
Namens de werkgroep historisch beeldmateriaal gaf Matthijs Geuze een mooie presentatie over de huidige status van de beeldbank. Er waren reeds 100 foto’s online gezet en zo’n 1000 foto’s gedigitaliseerd.
Afgelopen periode was het bestuur naarstig op zoek naar een nieuw bestuurslid om Peter Thiemann te vervangen, en die de PR over gaat nemen en deze heeft zich aangemeld; Hans de Boom wordt vanaf 1 juli bestuurslid P.R. Deze benoeming wordt de volgende algemene ledenvergadering bekrachtigd.
De werkgroep Beeldmateriaal is blij met vijf nieuwe vrijwilligers, die foto’s voor de beeldbank gaan beschrijven. Op 23 mei jongstleden volgden zij een eerste kennismakingsworkshop in ’t Web in
Loenen. Binnenkort volgt een tweede workshop en gaan zij aan de slag met een grote collectie foto’s. Houdt u de beeldbank (op onze eigen website www.hkloenen.nl) vooral in de gaten!
In het voorjaar hebben diverse excursies en lezingen plaatsgevonden plaats gevonden. Na afloop van de prettig verlopen vergadering volgde een lezing van Ruth van der Puijl over Kasteel de Nederhorst.


14 april 2022 - Lezing over Kasteel Nederhorst 
Na afloop van de ALV op 14 april jl. sprak Ruth van der Puijl van Stadsherstel Amsterdam over de restauratie van Kasteel Nederhorst, dat onlangs in het bezit van Stadsherstel is gekomen. Ruth is projectleider van de verbouwing. Zij gaf een historisch overzicht van het kasteel, dat dateert uit het einde van de 13de eeuw, in het rampjaar is verwoest en herbouwd en in 1971 geheel is afgebrand. Het huidige gebouw is dus een resultante van een roerig verleden met een gevarieerde lijst van eigenaren.

Collega Roos van Enter lichtte vervolgens de historie en de werkwijze van Stadsherstel Amsterdam toe. Stadsherstel is opgericht in 1957, een periode dat er veel panden in de Amsterdamse binnenstad gesloopt dreigden te worden. Sindsdien zijn er 750 huizen gekocht en gerestaureerd, inmiddels ook bijzondere gebouwen buiten de stad, zoals de Van Houtenkerk in Weesp, meerdere forten en nu dus ook kasteel Nederhorst. Bijzonder is dat Stadsherstel een NV is zonder winstoogmerk. De huuropbrengsten moeten dusdanig zijn dat de investeringen in 50 jaar zijn terugverdiend. Dat maakt dat de huurprijzen veelal onder een sterk commerciële niveau kunnen blijven.

Tot slot kregen de aanwezigen de plannen van de restauratie van het kasteel te horen. Het gebouw heeft een rechthoekige plattegrond met op elke hoek een ronde toren. Zo is elke verdieping mooi in vieren te delen, zodat er twaalf appartementen ontstaan, elk met een eigen torenkamer. Er worden in het park bedrijfsgebouwen uit later datum gesloopt om het historische koetshuis weer de volle aandacht te geven. Hierin worden ook woningen gerealiseerd en er komt kleinschalige nieuwbouw. Het park wordt openbaar toegankelijk, zodat iedereen kan genieten van dit bijzondere gebouw en het mooie park.
Tijdens de excursie naar kasteel Nederhorst in het najaar worden de plannen ter plekke nader toegelicht.

----------------------------------------------------------------------
4 november 2021 - Terugblik lezing Drususgrachten

In een goed gevuld Studio Idee gaf Jan Verhagen, bioloog en archeoloog, een inkijkje in de theorie en praktijk van het archeologisch onderzoek. Het proefschrift dat hij binnenkort zal verdedigen aan de Vrije Universiteit Amsterdam behandelt de Romeinse Waterwerken in de Rijn-Maasdelta, specifiek die van de Romeinse generaal Drusus.

In de eerste eeuw voor Christus troffen de Romeinen voorbereidingen voor een invasie van Germanië. Om met hun rivierschepen de Noord-Duitse rivieren op te kunnen varen, zochten zij een binnenvaartroute vanaf de Rijn, via Flevomeer en Waddenzee. Uitgebreide literatuurstudies brachten Jan Verhagen er toe het traject van de Vecht aan te wijzen als waarschijnlijke verbindingsschakel tussen Rijn en Flevomeer.

In het huidige stroomgebied van de Vecht vonden we in de Romeinse tijd een serie plassen en verzorgde de Aa, de Angstel en de Gein als (smalle) riviertjes de waterafvoer naar het Flevomeer. Voor grootschalige troepenverplaatsingen met platbodems, zoals het opgegraven exemplaar in Castellum Hoge Woerd, waren ze niet geschikt. Verhagen stelde dat een serie verbindingskanalen tussen de plassen een aannemelijk alternatief kan zijn geweest. Die zogenaamde Drususgrachten zouden dan later door natuurlijk verloop zijn gaan meanderen. In combinatie met het droogvallen en droogleggen van de meren heeft dat uiteindelijk geresulteerd in de loop van de Vecht.

Grondmonsters genomen tijdens uitgebreid veldwerk tussen Overmeer en Nigtevecht duiden  inderdaad op een rechtere oorsprong van dat traject van de Vecht. Hoewel definitief bewijs moeilijk te geven is, zijn er aannemelijke redenen om de oorsprong van de Vecht als Drususgracht serieus te nemen. Een intrigerende gedachte!

------------------------------------------------------------ 

Terugblik Algemene Ledenvergadering 16 september 2021
De ALV in de Sint Nicolaas kerk in Vreeland werd dit jaar gekenmerkt door een relatief sober jaarverslag over 2020. Waar we gewoonlijk kun nen terugblikken op een jaar met een keur aan activiteiten, was 2020 - door de corona beperkingen- helaas wat mager. Het samenstellen van nieuwsbrieven en Vechtkronieken kon gelukkig wel doorgang vinden en daarmee en daardoor werden de leden geïnformeerd over historische wetenswaardigheden. Het ledenbestand laat voor het eerst in jaren een kleine daling zien. Voor het bestuur een aanknopingspunt om ledenwerving en behoud voor de komende periode hoog op de agenda te zetten. Financieel gezien was 2020 een stabiel jaar met overzichtelijke inkomsten en uitgaven. De kascommissie sprak lovende woorden uit voor het gevoerde financieel beleid. Een belangrijk agendapunt vormde de bestuurssamenstelling.

Liefst 3 bestuursleden vergaderden op 16 september jl. voor de laatste keer. Het formele afscheid ging gepaard met dankwoorden en overhandiging van mooie boeketten. De scheidende bestuursleden Maarten Bootsma, Wouter Pijzel en Gerrie Thijs én de aantredende bestuursleden Micha Cluysenaer, Janneke Kolijn en Juke van Niekerk laten in deze nieuwsbrief van zich horen. Het was fijn om te merken dat de leden weer enthousiast deelnamen aan de vergadering en de daarop aansluitende lezing. In totaal waren er zo’n vijftig personen aanwezig in Vreeland.

Na afloop van de ALV verzorgde Juliette Jonker-Duynstee de lezing ‘Thuis heb ik nog een ansichtkaart’. Dit is de titel van het boek dat zij samen met Edward Munnig Schmidt maakte op verzoek van hun vriend Anthony Lisman, die het door zijn vroegtijdig overlijden zelf niet kon maken. Velen zullen de tekst van boek herkennen als het begin van het onvergetelijke lied ‘Het dorp’ van Wim Sonneveld.  Het lied ademt de sfeer van nostalgie naar en transitie van het begin van de twintigste eeuw, de periode die in dit boek belicht wordt met zo’n 400 prentbriefkaarten uit de collectie van Lisman. Tijdens de lezing reisden de aanwezigen in vogelvlucht door het boek, waarbij Juliette bij menig foto een interessante toelichting wist te geven.

------------------------------------------------------------ 

Open Monumentendag 11 en 12 september 2021
Open Monumentendag 2021 was zeer succesvol voor de Stichtse Vecht.
Dit jaar werden er 5850 bezoekers geteld (Arnhem had er 5.000)
Loenen aan de Vecht had procentueel de meeste bezoekers ontvangen nl. 
Loenen: 1731 (11 monumenten)
Breukelen: 1390 (18 monumenten)
Maarssen 2729 (18 monumenten)

De nieuwe aanpak van de publiciteit door de OMD-commissie– dit jaar een bijlage bij de VAR van 8 pagina’s en de vele aanvullingen op de website van OMD- heeft dit jaar zeker tot een succes gemaakt. De OMD-website blijft daarom het hele jaar toegankelijk, www.openmonumentendag.nl Vreeland was dit jaar het speerpunt en er waren meerdere monumenten/erfgoed open, zoals “Buitenplaats Vreedenhorst”, “de Kaas- IJsboerderij de Willigen” en als varend erfgoed de tjalk “de Exempel”. Rondom de Sint Nicolaas Kerk waren kinderspelen etc. georganiseerd door de vrijwilligers van de Oranjevereniging. In Nieuwersluis was voor het eerst “Hofstede Sterreschans” geopend voor bezoek (80 bezoekers).

Tot slot heeft de Vriendenloterij de sponsoring van Open Monumentendag overgenomen van de Bankgiro Loterij en zal ook als zodanig zichtbaar zijn voor de volgende OMD-dagen.

------------------------------------------------------------ 

Bezoek Loenderveense Poldermolen en Loenderveense plas 25 september 2021
Bezoek aan de Loenderveense poldermolen met aansluitend de vaartocht op de mooie Loenderveense plas. Het weer was prachtig en iedereen heeft genoten van de achtergrondverhalen over het ontstaan van de legakkers, de aanwezigheid van de vele soorten vogels en de weidse uitzichten.

Winnaar van de Bronzen Troffel
De Bronzen Troffel, die ieder jaar beschikbaar wordt gesteld door de Gemeente Stichtse Vecht, is dit jaar gewonnen door Inge van de Ven, eigenaar van Hotel Flora Batava in Nieuwersluis. Dit historische pand heeft een mooie, lange geschiedenis van buitenplaats Vijverhof naar RIVM-onderzoeksinstituut tot aan het huidige hotel Flora Batava. De activiteitencommissie heeft inmiddels contact gelegd om een lezing te organiseren over de geschiedenis en de wederopbouw en verbouwing tot hotel van dit schitterende pand. De activiteitencommissie streeft ernaar om deze lezing te houden in het voorjaar van 2022. In een volgende Nieuwsbrief volgt nadere info.

------------------------------------------------------------